خاطرات داور جذاب از قضاوت در سه دربی؛ ماجرای گزارش فحاشی نکونام چه بود؟

جارستان-داور سه دربی پایتخت از شرایط قضاوت در این بازی حساس و اینکه توصیه‌ای راجع به چگونگی سوت زدنشان به آنها می‌شد صحبت کرده که شنیدن‌شان جالب است.

می‌توانم بگویم اعتراض بعد از شکست، به ویژه پس از دربی یک راهکار مربیان است تا فشار را از روی خودشان کم کنند؛ این مسئله خیلی بد است و امیدوارم سطح مربیان و بازیکنان ما به حدی برسد که بعد از سوت پایان مسابقه اگر پیروز شدند شاد باشند و اگر هم شکست خوردند آن را بپذیرند و نخواهند با توجیه باخت را روی دوش شخص دیگری بیاندازند؛ من با بازیکنان استقلال و پرسپولیس و چه سایر تیم‌ها داخل زمین روابط داور و بازیکن را داشتیم اما خارج از میدان احترام زیادی برای یکدیگر قائل بودیم؛ واقعا با کسی رابطه بدی نداشتم و تا زمانی که در مجموعه فوتبال بودم سعی کردم ارتباط خوبی با همه داشته باشم.

* در سه قضاوت دربی چه تصمیماتی گرفتی که پس از آن پشیمان شدی؟
داوری این بازی‌ها که بدون اشتباه نیست یا خیلی کم است؛ اینکه اشتباه تاثیرگذار در مسابقه‌ای نباشد اهمیت دارد و من اشتباه تاثیرگذاری را در سه دربی‌ای که قضاوت کردم به یاد ندارم چون تنها موردی که شاید بتوان به آن اشاره کرد مسئله کارت‌های رنگی بود؛ دربی یا هر مسابقه حساس دیگری شرایط خاص خود را دارد و کارت دادن ابزاری است برای کنترل آن دیدار و داور که به همین جهت از آن استفاده می‌کند؛ ایوانوف روس در مسابقه پرتغال و هلند کارت‌های زیادی مطابق قانون داد اما به دلیل اینکه بازی را مدیریت نکرد مورد انتقاد قرار گرفت؛ کارت باید برای اداره بازی باشد؛ به اعتقاد خودم کارت‌هایی که در آن بازی‌های دربی دادم یا ندادم باتوجه به شرایط آن زمان درست بود و حتی بعد از آن مسابقات نسبت به تصمیم خود نظر مساعد داشتم و فکر نمی‌کنم اشتباه تاثیرگذاری در این سه دربی انجام داده باشم.
* در طول قضاوت حتما از طرف بازیکن جملاتی شنیدید که پشت سرتان یا از فاصله دور علیه‌تان باشد یا حتی فحاشی کنند؛ ممکن است یک داور فحش بشنود و بخاطر جو بازی از آن چشم‌پوشی کند؛ آیا در دربی این اتفاق برای شما رخ داد؟
بازیکنان داخل زمین را دقیق یادم نیست ولی یک سری چیزها می‌شنویم؛ وقتی با داوران یا بازیکنان قدیمی می‌نشینیم می‌گویند یک سری الفاظ رد و بدل می‌کردند که شاید بخاطر شرایط مسابقات بود؛ در مجموع زمانی که خودم قضاوت می‌کردم یا بقیه که می‌گفتند نشنیدم بازیکنی به داور فحاشی کند و داور واکنشی نشان ندهد؛ برای بنده پیش آمد بازیکن از الفاظ نامناسب استفاده کرد و من هم متقابلا او را جریمه کردم.
* مثال هم می‌زنید؟
نمونه جدی این موارد یک بازی سپاهان و استقلال در اصفهان بود که نکونام خطای شدیدی مرتکب شد که این بازیکن را با کارت قرمز جریمه کردم؛ بعد از آن نکونام الفاظ نامناسبی علیه من استفاده کرد که من همانجا برای سریع‌تر از زمین خارج شدن او گفتم این موضوع را گزارش می‌کنم؛ بلافاصله که داخل رختکن رفتم یکی از مسؤولان رده بالای فدراسیون تماس گرفت و گفت به دلیل بازی‌های آن مقطع تیم ملی گزارشی ننویسم چون شاید در روحیه او تاثیر بگذارد و درست نباشد ولی من با توجه به اینکه هیچ چیز را در امر قضاوت دخیل نکردم همانجا به آن مسؤول محترم که خیلی هم به او ارادت داشتم گفتم گزارش را نوشتم، به ناظر مسابقه تحویل دادم و دیگر کاری از دست بنده ساخته نیست که همان گزارش، نکونام را یک جلسه از سوی کمیته انضباطی محروم کرد؛ البته نکونام بازیکن بزرگ و دوست‌داشتنی است و برخوردمان خوب بود ولی مباحث داخل زمین کاملا متفاوت است.

* رفتار مرحوم هادی نوروزی در دربی‌هایی که قضاوت کردید چطور بود؟
هادی نوروزی واقعا بازیکن با اخلاقی بود؛ نه اینکه الان از بین ما رفته و طبق یک عادت بگویم بین ما نیست و چه انسانی بود؛ واقعا هادی از نظر اخلاقی فوق‌العاده بود؛ خاطره‌ام از دربی با او نیز مسابقه‌ای بود که ۲ بر ۲ تمام شد و فکر می‌کنم هر دو گل را هادی نوروزی زد؛ او بازیکن خوبی بود و خدا روحش را شاد کند.
* بین داورانی که در دربی قضاوت کردند کار کدام داور ایرانی یا خارجی بیشتر مورد پسندت قرار گرفت؟
به جرات می‌توانم بگویم داوران ایرانی به مراتب دربی پایتخت را بهتر از خارجی‌ها قضاوت کردند؛ نمی‌خواهم بگویم توانمندی داوران خارجی کمتر از ایرانی‌ها بود یا مقایسه کنم ولی داوران ایرانی دربی را بهتر قضاوت کردند چون شاید شناخت بهتری داشتند و به غیر از چند مورد که به جنجال کشیده شد، بقیه مسابقات و به ویژه اینکه دوباره ایرانی‌ها قضاوت دربی را گرفتند فوق‌العاده قضاوت شد؛ قدیم را یادم نیست ولی چیزی که از بازیکنان شنیدم اساتید بزرگی همچون صالحی، منوچهر نظری، هادی دزفولی، حمید خوشخان، بهلولی و سایر بزرگان بسیار خوب و توانا دربی را قضاوت کردند؛ پس از رفتن داوران خارجی و بازگشت ایرانی‌ها، دو قضاوت محسن ترکی و یک علیرضا فغانی در آن مسابقه که ۳ بر ۲ به سود پرسپولیس شد واقعا در ذهنم ماندگار است که داوری فوق‌العاده‌ای داشتند.
* پیش از اعلام بازنشستگی، این توانایی را در خودتان می‌دیدید که یک بازی خیلی حساس و مهم، مثلا دربی میلان یا ال کلاسیکو را داوری کنید؟
به شخصه خیلی دوست داشتم چنین فرصتی برایم پیش می‌آمد؛ این توانایی را در خودم می‌دیدم و دوست داشتم در بالاترین سطح قضاوت کنم؛ به هر حال اینطور نشد ولی حضور دیگر داوران کشورمان در میادین بزرگ مثل علیرضا فغانی، سخندان و منصوری در فینال المپیک ریو نشان داد داوران ایرانی توانایی قضاوت در بالاترین سطح دنیا را هم دارند؛ امیدوارم روند رو به رشد داوری ایران ادامه داشته باشد و حتی نمایندگان ما در فینال جام جهانی قضاوت کنند؛ بعد از آن بازی جنجالی تبریز با علیرضا(فغانی) صحبت کردم و به او گفتم وقتی در جام جهانی بعد رفتی و قضاوت کردی آن افراد از گفته‌ها و اعمالشان پشیمان می‌شوند، بهتر است تمرکزت را روی کار خودت بگذاری تا موفق‌تر شوی؛ خدا را شکر می‌کنم روند رو به رشد را ادامه داد و به موفقیت رسید؛ امیدوارم قضاوت‌های پیش روی او و سخندان و منصوری تا جام جهانی به خوبی صورت گیرد چون در کارنامه‌شان تاثیر دارد و با همین روند به جام جهانی بروند و ان‌شاالله اگر آنجا هم مسیر خوبشان را دنبال کنند می‌توانند در مراحل پایانی حضور داشته باشند.
* اینکه با داوران قبل از دربی راجع به مباحث امنیتی صحبت می‌کنند تا توجیه شوند شرایط بازی چگونه باشد چقدر صحت دارد؟ اصلا فشاری به نحوه داوری‌های دربی بود؟
مسئله‌ای که خیلی رواج دارد و حتی خارج از کشور هم می‌شنوم و در جمع فوتبالی‌ها می‌گویند توجیه مقامات برای آرامش بازی‌ها، جو استادیوم و برهم نخوردن شرایط جامعه است ولی خدا را شاهد می‌گیرم در زمان قضاوتم نه برای دربی و نه برای هیچ مسابقه دیگری از هیچکس سفارشی نشنیدم که این مسابقه حتی آرام تمام شود؛ اصلا چنین چیزی وجود ندارد و ساخته اذهان کسانی است که برای خودشان این تجزیه و تحلیل را کردند یا این تصور را دارند؛ به هر حال آنها که فوتبال بازی کردند می‌دانند وقتی چند دربی پشت سر هم مساوی می‌شود صرفا دلیلش آن هیجانات و حساسیت بین بازیکنان است؛ بازیکن حاضر است بدون سر و صدا و حاشیه و بدون هیچ هیجانی دربی تمام شود ولی شکست نخورد؛ همین موجب می‌شود خیلی وقت‌ها بازی‌ها مساوی و بدون گل باشد و حتی زننده گل اول عقب بکشد که شاهد هستیم کمتر پیش آمده دربی با تفاضل گل بالا به اتمام رسد؛ حتی در دو، سه دربی که داوران خارجی رفتند و ما آمدیم حتی یک مسؤول نیامد بگوید کاری داریم یا  نه؛ فقط قبل از دربی‌ها از یک هتل معمولی‌تر به هتل بهتری می‌رفتیم که مکان آن را کسی نمی‌دانست و هیچکس نمی‌آمد بگوید چخبر است و کاری داریم یا نه؛ امیدوارم این مسئله به مردم گفته شود چون واقعا هیچوقت چنین چیزی وجود نداشته است.

* اما تصور مردم پس از ۶ دربی پیاپی که مساوی شد شکل دیگری بود.
واقعا هیچ توصیه‌ای نشد؛ در زمان قضاوتم حتی در حساس‌ترین شرایط و مقطع هیچ مسوولی نگفت چطور داوری کنم؛ شاید پرداختن رسانه‌ها یا اذهان عمومی این مسئله را به وجود آورد که مردم اینطور فکر می‌کنند؛ در کانادا هم که به جمع فوتبالی‌ها می‌روم این مسئله مطرح می‌شود که اینگونه بازی‌ها را سفارش می‌کنند تا مسابقه مساوی شود و جو جامعه برهم نخورد ولی واقعا چنین چیزی نیست و فوتبالی‌ها می‌دانند این مسئله وجود ندارد و اصلا امکانش نیست؛ اگر در بازی‌ها بازیکنی کم رمق است، تیمی عقب می‌کشد، اشتباهات بچه‌گانه رخ می‌دهد، مساوی می‌شود و … بخاطر حساسیت دربی و کری‌خوانی بازیکنان و تماشاگران است چون هیچ تیمی دوست ندارد بازنده باشد.

در خارج از کشور چون خیلی حرفه‌ای‌تر هستند و با دید دیگری نسبت به دربی نگاه می‌کنند اینطور نیست که بعد از باخت مربیان و بازیکنان تحت فشار شدید قرار بگیرند و روند تیمشان دچار مشکل شود ولی متاسفانه در ایران اینگونه است.
* پیشنهاد خارج از قائده‌ای پیش از بازی‌ها داشتید که به نفع تیمی سوت بزنید؟
نمی‌شود گفت این مسئله اصلا وجود نداشت؛ چیزهایی مطرح می‌کردند چون تصور عوامل تیم‌ها اینگونه بود که می‌توانستند امتیازی بدست آورند ولی من با هیچ داوری برخورد نکردم که همچین پیشنهادی دریافت کند و آن را گزارش ندهد یا او را تحت تاثیر قرار دهد؛ حداقل اینکه من با آن مواجه نشدم؛ امیدوارم آنقدر مسئله سلامت فوتبال ما جدی مطرح باشد که فارغ از هرگونه اسمی، هرجا تخلفی است ارگان‌ها و مسوولان سلامت فوتبال ورود کنند و این اتفاقات برای همیشه حل شود.

“ورزش سه”